Другі тыдзень жніўня курс даляра ЗША абнаўляе гадавыя максімумы. За няпоўны месяц даляр на беларускім валютным рынку падаражэў на 5,57%. Як хутка будуць расці курсы на гэтым тыдні — у штотыднёвым прагнозе ад Myfin.by.
З пачатку 2023 года рост даляра складае ўжо +17,06%, і на апошніх таргах у мінулую пятніцу 11 жніўня курс спыніўся на USD/BYN 3,2033. Неяк незаўважна даляр не толькі замацаваўся вышэй за 3 рублі, але і паспяхова пераадолеў адзнаку 3,10 і 3,20.
Затое інфляцыя нізкая
Нацыянальны банк Беларусі пры гэтым захоўвае алімпійскі спакой і дае справаздачу пра рэкордна нізкую інфляцыю, якая знаходзіцца ў зоне адказнасці рэгулятара. Паводле апошніх звестак, прырост індэкск спажывецкіх цжн (ІСЦ) у ліпені склаў +2,7% у гадавым вылічэнні. Базавая інфляцыя знізілася да 1,0% за той жа перыяд.
Здавалася б, можна радавацца, бо гадавы прагноз па інфляцыі 7−8% і да канца года застаецца ўсяго пяць месяцаў.
Але ёсць іншы паказчык, які публікуецца не на рэгулярнай аснове, — гэта індэкс-дэфлятар ВУП (суадносіны намінальнай цаны ўсіх тавараў і паслуг, якія ўваходзяць у ВУП, за пэўны перыяд да цаны гэтага ж ВУП у базавы перыяд). Дык вось, паводле звестак Белстата, індэкс-дэфлятар ВУП за першае паўгоддзе 2023 года да аналагічнага перыяду 2022 года склаў 109,8%. Ці, інакш кажучы, ВУП у першым паўгоддзі гэтага года стаў даражэйшы на 9,8%, чым быў год таму. Вось гэта бліжэй да ісціны, бо падчас разліку ІСЦ бярэцца высокая база мінулага года. У ліпені 2022 года ІСЦ быў 18,1%, цяпер — 2,7%. Безумоўна, інфляцыйны ўсплёск, які прыпаў на першае паўгоддзе мінулага года, зніжаецца, але рост курсу замежнай валюты не можа прайсці міма спажывецкага рынку, і не выключана, што праз месяц-два цэннікі ва ўстановах гандлю пойдуць уверх.
У чым жа прычына такога рэзкага павышэння валатыльнасці на беларускім валютным рынку і калі сітуацыя стабілізуецца? Прычына ўсё тая ж — зніжэнне курсу расійскага рубля на маскоўскіх таргах.
Расійскі рубель цягне ўсіх на дно
Да закрыцця таргоў у пятніцу курс даляра падняўся да максімуму з сакавіка 2022 года і зафіксаваўся на USD/RUB 99,43. З пачатку года даляр умацаваўся больш чым на 23%! Еўра на таргах Масбіржы не адстае, і курс закрыцця ў пятніцу, 11 жніўня, склаў EUR/RUB 108,78. Прычым рост абедзвюх валют ішоў да апошніх хвілін таргоў, і будзе нядзіўна, калі на гэтым тыдні даляр замацуецца вышэй за 100 рублёў.
Што ж адбываецца на расійскім валютным рынку і ці будзе спыненне?
Як сцвярджае Цэнтрабанк Расіі, рост курсу справакаваны далейшым дысбалансам попыту і прапановы замежнай валюты на расійскім рынку ў спалучэнні са зніжэннем бюджэтнага прафіцыту.
Магчымы разварот
Насамрэч не выключана, што псіхалагічны курс у 100 рублёў можа стаць пэўным пунктам развароту. Па-першае, 10 жніўня Цэнтрабанк Расіі абвясціў пра прыпыненне куплі валюты ў рамках выканання бюджэтнага правіла да канца 2023 года і, магчыма, цягам 2024 года. То-бок самога бюджэтнага правіла ніхто не адмяняў, але канвертацыя даходаў пастаўленае на паўзу. Па-другое, цэны нафты апошнія два-тры тыдні ўпэўнена растуць, і магчымы выхад да 100 USD/br. Даходы расійскага бюджэту таксама павялічваюцца, і з нейкім часовым лагам гэта падтрымае расійскі рубель.
Зыходзячы са сказанага, у пачатку гэтага тыдня можна чакаць пэўнага росту курсу даляра на беларускім валютным рынку да USD/BYN 3,2100. Да канца тыдня магчымы разварот курсу.
Курс еўра таксама працягне расці і, магчыма, да канца тыдня дасягне адзнакі ў EUR/BYN 3,4800. Курс расійскага рубля будзе вагацца каля цяперашніх значэнняў.
Меркаванні экспертаў банкаў, інвестыцыйных і фінансавых кампаній, прадстаўленыя ў гэтай рубрыцы, могуць не супадаць з меркаваннем рэдакцыі і не з’яўляюцца афертай або рэкамендацыяй куплі ці продажу якіх-кольвек актываў або валют.